Китайские иероглифы

Китайские иероглифы

Образ библиотеки и библиотекаря в компьютерных играх

Если в книгах и кинофильмах библиотекари довольно часто изображаются «серыми мышками» или «книжными червями», то в компьютерных играх мы этого не увидели. Здесь знания, которыми обладает библиотекарь, означают могущество, власть. Здесь библиотекари способны активно менять окружающий мир. Не значит ли это, что библиотекари, как хранители информации, могут (или должны) принимать непосредственное участие в жизни  общество в целом.

http://www.library.ru/3/reflection/articles/game.php  Рекомендую, очень интересно

Дүйнө таану

              Дүйнө таану жөнүндө айтсак, башка бир өлкөнү же бир элди тааныш үчү биринчиден анын тилин үйрөнүш керек го деп ойлойм. Деги эле азыркы учурда канчалык көп тил билсең ошончолук жакшы болот го, анткени өлкөбүгө келип жаткан ар бир улуттун өкүлдөрү менен баарлашып турууга же башка өлкөгө барсаң жок дегенде нан сурап жеп, же жаткан жериңди таап бара аласың да. Мен азыр сунуш кыла турган шилтеме бул Кытай тилин үйрөнүп жаткандар үчүн керек болот. Жаңы үйрөнүп жаткандар үчүн эң кызык  шилтеме экен http://russian.cri.cn/newru/chinese/lesson01/1.html

nǐ　hǎo

你　好！

Здравствуй!

*            *              *

hěn　gāo　xìng　 rèn　shi　nǐ

很　　高　 兴　　 认　 识　你。

Очень приятно с тобой познакомиться.

Интернет булактарынан тапсаңар болот

Керектүү шилтемелерден:

          Кээ бирөөлөр  үчүн Интернетте кыргызча текст терүү кыйынчылыка учурап жаткан болсо анда мен сиздер үчүн бул шилтемди сунуштайм. http://kg-ordo.net/keyboard/vkeyboard.html     Бул жерге кыргызча тексттерди терип туруп Интернет барагына көчүрүп барып койсоңор болот.

         Ал эми кыргыздын каада-салты, эпостору, же ырлары жана башкалар кызыктырса анда  бул шилтемге өтсөңөр болот экен. http://kyrgyzinfo.ru/category/yrlar/page/2

         Дагы бир керектүү шилтемдердин бири, бул Кыргыз Адабияты жөнүндө. "Кыргызстандын жаңы адабияты" -деген шилтеме. http://literatura.kg/public/?menu=44   Мекендеш калемгерлердин чыгармаларынан турган эң ири электрондук китепкана. Эгемендүүлүк мезгилинде жазылган чыгармалардан түзүлгөн.

       Жаңы программалардан артта калбайын десеңер, же жаңы клиптер, кинолор, оюндар жана компьютериңердин бетине койо турган эң кооз сүрөттөрдү издесеңер анда бул шилтемеге кирип тапсаңар болот экен. Эмнелер гана жок бул жерде :) http://www.howtogeek.com/page/4/

СИЗДЕРДИН КЕРЕГИҢИЗДЕРГЕ ЖАРАЙТ ГО ДЕГЕН ҮМҮТТӨМҮН!

Боз үй жөнүндө

 

БОЗ ҮЙДYН ЖАБДЫЛЫШЫ - жыгачтан (тал), кийизден, майда жип жана кичинекей шурулардан болот. Анын жыгач бөлүгүнө (түндүк, уук, кереге, босоголдр) четинден, тал, теректен ж.б. узун шыргайларды колдонушат. Алгач уук менен керегеге жарактуу болгон жыгачтарды жасоочу жерге топтоп алат. Аларды матоодон өткөрүү үчүн (жумшартуу үчүн) корго салып жумшартып алат. Жумшарган жыгачтардан уукка, керегеге ылайыктап тистен өткөрүшөт.

УУК - тистен өткөндөн кийин үйдүн чоң же кичинесине ылайык формага келтирип, ченеп жасайт. Ууктун баш жагы түндүктүн алкагындагы көзөнөккө туура келгидей кылып учталат. Аяк жагы кооздолуп, учуна керегенин башына байлай турган өрүлгөн жип тагылат. Ууктарды кызыл жошо менен боёп, (азыр кызыл сыр менен боёп жүрүшөт) формасын өзгөртүп жибербеш үчүн, аны көлөкө жерге бир нече күн коюп кургатат.

КЕРЕГЕ - уукка караганда жасалышы татаал болот. Кергенин жыгачын да корго салып, жашытып алып тиске салып ийет. Керегенин баш жагын «ийди» менен ийип коёт. Бирок ууктукуна караганда, керегенин жыгачтары бирдей болбойт. Керегеде кыска саканактар болот. Саканактар ар бир канат керегени бириктирүүгө жардам берет. Керегенин жыгачтарын 18-20 см. аралыкта кылып, көк менен (атайын териден даярдалган жип) көктоп, тор көз кылып бириктирет. Көк уйдун, төөнүн терисин тузга чылап, чылгый боюнча тилип алып, анан көктөлөт.

ТYНДYК - алкак жана чамгарак деген эки бөлүктөн турат. Алкакактуу жоон талдан, кайындан корго алып, жашытып тиске салып, андан кийин ийип, ченеп, экөөнү тууралап бирин-бирине аштап жасалат. Алкактын сырткы капталына үйдүн чоңдугуна жараша ууктардын башы киргидей көзөнөктөр (60,70,80) үшкү менен көзөлөт. Алкактын үстү жагына чамгарактын баштары кире тургандай кылып, карама-каршы багытта төрттон тµрт жагына 16 көзөнөк тешилет.

БОСОГО ТАЯК - жыгачтан жасалган эки жак босого. Бирден баш босого жана жер босого жасалат. Жыгачтан жасалган бардык жабдууларды жыгач усталар гана жасай алышат. Усталардын колдонгон мурунку куралдары: матоо жыгач, ийди, үшкү, аштама керки, мети темир шиш, шибегелер, тарткы дегендер болгон.

БОЗ YЙДY КАЛКАЛООЧУ ЧИЙ. Чийди тандап, узунунан жаандан кийин бирден түбү менен тартып келип аарчып тазалайт. Андан кийин 6-8 тап кылып согот. Мисалы, 6 тапка 12 сүйрү ташка жип ороп баканга салмоорлоп, чийди бирден коюп жиптерди алмаштырып иштей берет. Боз үйдүн сырткы жабдуулары: үзүк, туурдук жана эшик. Буларды ак койдун жүнүнөн кийиз жасап, анан ченеп, бычып жасалат.

Y3YKTYH - түндүк жагы кууш жана этек жагы жазы болот. Боз үйгө алдыңкы жана арткы болуп, эки чоң үзүк жасалат. Yзүктөрдүн алды жана арты бастырык менен бекитилет.

ТУУРДУК - керегеге ылайыктап жасалат. Туурдуктун жабык баш деген бөлүгү үйдмн ич жагынан көрүнүп турат. Боз үйдүн эшигинин ички бетин чийден согуп, сыртынан кийиз каптайт. Эшиктин босогодон өйдөкүсү үзүктүн астында калат.

ТYНДYК ЖАБУУ – түндүккө жанаша бычылып жасалат. Анын төрт бурчуна жип тагылат. Анын бурчтарын төтөгө деп коёт.

          Боз үйдүн майда жабдуулары көп болот. Алсак, түндүккө эки желбоо жип тагылат. Шамал болгондо анын пайдасы абдан чоң. Кырчоо менен (курчоо) туурдуктарды бастырып боз үйдү айланта курчап коёт. Түндүк жабдууга да жип байланат. Жиптерден башка ак сызмалар жана үзүк, туурдуктарга терилип түр салынып жасалган сызмалар жасалат.

         Кыргыз боз үйү илгертен ата-бабадан бери карай очогунан от өчпөгөн, жайы-кышы жашап тукум улап келген, жашоо тиричилигин баштарынан кечирип келген мекени жана туусу болгон деп айта алабыз. Боз үйдү кыргыздын улуттук чыгармачылык маданиятын чагылдырган эмгеги десек да болот. Кыргыздар ар дайым улутун, тилин, дилин, наркын бузбай сактап келген эл.

БОЗ YЙДY КАНТИП САКТОО КЕРЕК?

           Боз үй өтө ысык, нымдуу жерге сакталбаш керек. Өзүнүн ыгы менен ирээттеп чечип, бекем таңып, ууктун алаканын жерге, башын өйдө каратып дубалга жөлмп коюш керек. Уукту узунунан жерге таштабайт. Түндүктү өйдм илип, керегелерди узунунан тургузуп, салкын, кургак жерге сактаса көп жылга чыдайт.

УЛУТТУК ОЮНДАР

Кыз Куумай

         Оюнчулардын саны 2 кишиден турат. Оюн 1000 метрге чейин келген талаада өткөрүлөт. Оюнчулар аттарына минишип бир кыз, бир жигит болушуп дайарданышат. Оюндун шарты боюнча кыз биринчи бир метр атты чапкандай уийин жигит артынан кууп жөнөйт. Жигит кызды кууп жеткенде калпагын кызын далысына тийгизиш керек ошондо жигит жеңген болот. Кээ бир учурда жигит кызды кууп жетип бетинен өбүш керек деп да оюн башында сүйлөшүп алышат эки тарап. Кызыгы кээ жигиттер кыз куумайга түшүп, кызга жеткенден кийин ал кызды жактырып жүргөн болсо андан ары ала качып да кеткен учур болгон. Мындай учурда кыздын артынан куугунчу барган эмес.

         Ал эми жигит кызга жетпей калган учурда кыз жигитти кууган. Эгер кыз жетип алса кыз жигитти камчы менен жонго сабап марага чейин барган.

        Жеңишке жетткендердин мөөрөйүнө эң чоң нерселерди койгон. Мал-жандыктар, акчалай сыйлык, буйум-тайм жана башка оокат-тиричиликке керектүү буюмдар болгон.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН МУЗЫКАЛЫК АСПАПТАРЫ

ТЕМИР КОМУЗ

       Темир комуз — тилдүү какма музыкалык аспап. Узундугу 7—7,5 сантиметр. Ал жаак жана тилден турат. Жаагы темир, жез, күмүштөн жасалат. Темирди көөкөр формасында ийип, ортосуна курч болоттон тил жасайт. Тили добуштуу болгондой кылдат сугарылат. Жаагын мандайкы тиштерге кыпчып, оң колдун сөөмөйү менен тилин кагып күү чыгарат.

         Темир комуз көбүнчө кыз-келиндер, кай бир учурда эркек балдар да кагышат. Темир комуз менен элдик обондор менен класикалык чгармаларга чейин ойношот

ЖЫГАЧ 003 КОМУЗ

         Жыгач ооз комуз — үйлөмө тилдүү аспап. Ал сары жыгач, жылгын, шилби, ыргай жыгачтарынан узундугу 15—20 сантиметр, туурасы 2,2—5 сантиметр сызгычтай жукартылып, жукалыгы 1,5 миллиметр, ортосуна өзүнөн 10—15 сантиметр болгон тил чыгарылат, тилдин түп жагы ичке көзөлүп, ага 25—30 сантиметр жип тагылат. Жыгач ооз комуздун жаагын эриндин арасына коомай коюп, тилине бекитилген жипти кагуу менен уйлоп же дем тартып ойнолот. Доошу жапыз. Обон-күүлөр аткарылат.

КЫЛ КЫЯК

          Кыл кыяк — кылдуу, жаалуу музыкалык тартма аспап. Ал негизинен тулку, кулак, моюн, чара, каптама тери, кайыш, куткун, тээк, кыл, жаа жыгачынан турат. Булар озунчо даярдалып, бир тутумга керней бириктирилет.

         КЫЛКЫЯК- байыркы улуттук жаалуу тартма музыкалык аспап. Ал казактын кыл кобызы, монголдордун моринкуру менен түркүмдөш. 9—13-к. Орто Азия элдерине кеңири тараган жаалуу тартма аспаптар менен тектеш. Ал негизинен кулак, чара, моюн, куткун. тээк ж.б. бөлүктөрдөн турат. Тулкусу көк арчадан, өрүктөн сомдолуп чабылат. Уз. 65- 70 см. Моюну кыска, беренеси жок. Добуш чыгаруу чарасы (резонатору) тең бөлүнгөн алмурут сыяктуу. Анын жарымы төөнүн жаргагы менен капталат. Алдына туурасынан кичинекей ичке жыгачтан бертик (төшөгүч) коюлат. Капкактын ортосунан төмөн карай ичке кайыш тартылып, чарасына бекитилет. Кыл кыяктын аягы санга коюп тартуу үчүн ылайыкталып ичке келет, башында карама-каршы эки кулагы бар. Ал ыргай, чырганак, табылгыдан жасалат. Кыл кыяктын тепкеги (тээги) үч бурчтук формасында эки ача жыгачтан, куткуну кайыш же булгаарыдан эки тилинии жасалып, ага кыл тартылат. Аспапты аттын куйрук кылы тартылган жаа (смычок) менен жанып ойнойт. Кыл кыякка добушу бийик, мукам, уккулуктуу болуш үчүн эки асый жылкынын куйрук (60-70 талдан ашпаган) кылы тагылат. Адатта кылды аспапка тагарда аны самындап жууп, тарап, карагайдын чайырын (дабыркайын) кайнатын сүйкөйт. Ойнор алдында кылга чайыр сүйкөлөт. Кыл кыяк түркүмүндөгү аспаптар дүйнөгө, айрыкча түрк тилдүү элдерге кеңири тараган. Алардын ичинен кыргыздын Кыл кыягы казактардын кыл кобызына, кара калпактардын кобызына, тувалыктардын илгесине, алтайлыктардын илкемнне тембри, добушу, репергуары, күүлөнүшү, жалпы формасы, чабылышы, тартылышы жагынан окшош. Кыл кыяк негизинен кварта менен квинтага күүлөнөт. Анын эки кылынан бир мезгилде: төмөнкүсүнөн обондуу, жогоркусунан туруктуу добуш чыгат. Кыл кыяктын коңур добушу адамдын үн ннтонациясына өтө жакын. Андан адамдардын ар кандай турмушун, тарыхый, жоокерднк жүрүшүн баяндаган (баяндамалуу, программалуу) күүлөр тартылат. Адамдардын күлгөнү, ыйлаганы, кошок кошкону, баланын, келиндин, кемпирдин, чалдын үндөрү, жан-жаныбарлардын кыймылы, үнү, табигый көрүнүштөрү тууралып баяндалат.

Жаратылыштын кооздугу ай

 

              Айгүл гүлү

  

           Баткен облусунда дүйнөдө сейрек кездешүүчү ажайып гүл өсөт. Илимде “Эдуард чаар гүлү” (“Петилиум Эдуарда”) деп аталган бул гүлдү жергиликтүү калк Айгүл деп аташат. Айгүл азыр гүл ачып турган убагы.

          Бул гул илимде “Рябчик Эдуарда” деген аталыш менен белгилуу болуп, 1978-жылы СССРдин кызыл китебине киргизилген.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫНАН КЫСКАЧА

Улуттук баш кийим "Калпак" жөнүндө

 

    Кыргыз калпагы, бир караганда, жөн гана жашоо-тиричиликке ыңгайлуу, ысыкта күндөн сактаган, суукта ызгаардан коргогон, жылуу десе жылуу, жеңил жана жайлуу баш кийим катары көрүнөт.

      Кокус баш кийимиңди башка бирөөгө кийгизип же кайсы бир жерге унутуп калтырып койсоң, илгеркилер «Ой башың каякта?», «Башыңды барган жериңе калтырып келдиңби?», «Баш кийимди белекке бербейт» - деп айтышкан. Бекеринен Батыштагылар - «Кыргыз деген эл бар экен, алардын асман тиреген тоолору да, ичкен суусундуктары, баш кийимдери да ак экен» - деп суктанышпаган чыгар.

      Калпакты тигишинен сөксөк, төрт үч бурчтук (тумар сыяктуу) келип чыгат. Ал эми бириктирсек эң кубаттуу сактагыч пайда болот. Бул эң кубаттуу энергетикалык канал болуп, Космос (Аалам) менен байланыш түзүп, жаман кара күчтөрдөн, көз тийүүдөн сактоочу экранга айланат.

      Калпактын энергетикалык точкасы адамдын төбөсүнө туш келгендиктен мээнин иштөө режими жана кан басымы жакшырып, күн нурунан сактайт. Терс энергия, каардануу Калпактын чокусу аркылуу чыгып кетет. Бул да Калпактын бир кесепети. Мындан башка дагы ал эң күчтүү тумар болуп эсептелип, дилин, оюн, жүрөгүн таза жана денесин таза алып жүргөн адамдардын тагдырын жамандыктан сактап, аларды колдойт.

       Калпак бири-бирине дал келген төрт талаадан куралат, ал төрт талаа байыркы заманда аныкталган адам жашоосунун төрт башталмасы – от, суу, аба, жер болуп саналат. Демек, ал жердеги адам жашоосунун негизи, бир Теңирден келген улуу табылга катары, анын негизги философиялык төрт башталмасын башына көтөрүп жүрүү зарылдыгын айкындап турган баш кийим экендигин, адам акыл-эсинин башаты кайда болорун туюндурган чоң акылман нерсе экендигин көрөбүз.

        Ырас, калпактын мазмунуна сиңирилген бул маанини мындай учкай ой менен чектеп коюуга болбойт жана ал өзүнчө терең чечмелөөнү талап кылган көрүнүш., эми калпактын түсү туюндуруп турган мааниге өтөлү. Кыргыздар уул баласы балагатка жеткенге чейин, ага кыюусу жашыл калпак кийгизишкендигин билебиз, мында болсо бала жаңыдан жаздын илебине багынган табияттын символун алып турат, б.а., мындай калпакты кийип турган кыргыз баласы жаңыдан жетилип келе жаткандыгын сырткары кишиге жашыл кыюусу аркылуу туюндуруп бере алган. Мындай калпакты кыргыздар балдарына балагат жашына чейин кийгизишкен да, качан бала балагат жашына келгенде, анын ордун кыюусу кызыл менен бастырылган калпак алмаштырганын көрөбүз.

         Бир караганда, анча маанилүү көрүнбөгөнү менен, чынында ал кыргыз арасында көп нерсени туюндуруп турганын, аны талдай келгенде, аныктап алабыз. Чечмелей келсек, кыргыз баласына бел куда же бешик куда болуп койбосо, мына ушул балагат жашына келген мезгилден тартып өзүнө жар издөө мүмкүнчүлүгү берилген. Өз айылында кыюусу кызыл калпак кийип жүрүү анча маанилүү болбосо, башка айылга барганда, ал айылдын адамдарына, өзгөчө кыз качырып, жеңкетай жегиси келип турган жеңелерге ал көп нерсени түшүнүүгө мүмкүнчүлүк түзүп, максаты бир жаштардын өз ара пикир алышуусуна кеңири шарт жараткан. Элестетип көрүңүз, айылына кызыл кыюуланган калпак кийген эки мырзанын келиши (күйөө жана күйөө жолдош) жүк бурчунда отурган кыздарды эмес, биринчи алардын жеңелерин толкундатып, алардын сынынан өткөндө гана жеңелер эки жаштын өз ара пикир алышуусуна шарт түзүп беришкен. Байкап карасаңыз, мындай калпак кийип башка айылга келген мырзалар бир гана жеңелердин эле эмес, ал айылдагы бардык элдин сынынан өтүп, ошондой эле айыл ичиндеги ушакайың менен кеңири талкууга алынууга аргасыз болгон. Тактап айтканда, кызыл кыюулуу калпак аркылуу айыл эли толугу менен күйөө баланы тандап алуу укугуна ээ болушкан. Ал эми ал мырза үйлөнгөндөн кийин, кыз тарап «күйөө баштык» даярдап келип, ошол баштыктын ичине сала келишип, ага кыюусу кара болгон калпак кийгизишкен. Калпактын мындай түрү мырзанын үй-жайы бар экендигин, б.а., анын турмушу ак-карасы аралаш пендечиликке өткөндүгүн сырттан башкаларга сездирип турган. Алган аялы каза болуп калбаса жана коомдогу абал өзгөрбөсө, мына ушул калпакты ал өмүрүнүн аягына чейин кийип өткөн. Эгер кокусунан алган аялы каза болуп жесир калса, анын жылдыгы өтүп, кайын журту макулдугун берген соң (эгер балдары жаш болсо), ал ошол калпакты кийип өзүнө экинчи жубай издеген. Ал эми балдары чоңоюп эр жетип калган болсо, алар аталарына өздөрү айтып атасын үйлөнтүүгө тийиш болгон. Мындай жесир калган адамды туюндуруп турган калпактын төрт талаасы гана кара менен бастырылган же кара кийизден жасалган калпак болгон. Азыркы шартта калпактардын мындай мааниси көпчүлүк элдин эсинде сакталып калбагандыктан, аялынын бар же жок экендигине карабастан жөн гана жараштырып кийип жүрүшөт.

         Адамда социалдык турмуш дайыма эле бир калыпта боло бербейт эмеспи. Эгер ал адамдын өз айылынын алдында же өз уруусунун ичинде кадыры жогорулап, эл башкарууга кудурети жетип калса, анда туугандары, уруулаштары ал кишиге эч кандай башка түсү болбогон аппак калпак кийгизишкен. Ошол калпагынын актыгына карап аны төрдү көздөй өткөрүп жиберишкен. Анткени, мындай калпак менен көп учурда уруу же урук арасындагы, бир ата менен экинчи атанын ортосундагы олуттуу маселелер чечилип келген. Экинчиден, мындай калпакты акка моюн сунган, калыстыгынан жазбаган адамдарга да кийүүгө мүмкүнчүлүк түзүлгөн.

       Ал эми уруу башчылары, бийлик ээлери карапайым калктан айырмаланып турган. Алардын эл алдында даражасын көтөрө билген, азыр биз «Бакай калпак» деп атаган калпакты, балким, формасы башкача болсо да, бийиктиги алыстан көрүнгөн, төбөсү шуңшуюп турган, бастырылбаган калпакты кийишкен. Ар бир манаптын, же бийлик ээсинин канчалык даражасы бар экендигин калпактын кыюусуна сайылган оюу менен, дал ошол оюулардын арасына кыстарыла кеткен асыл таштар, мончоктор айкындап көрсөткөн. Кыргыздар даражасын эле эмес, байлыгын да салыштырышкан, ага терең маани берип баалап турушкан. Бирок, кыргыздын байлыгын ат жабдыктары менен өзү кийген аң терилери так-таасын айкындап бере алгандыгын билебиз. Маселен, түлкү ичик, карышкыр ичик, сүлөөсүн ичик, суусар тебетей, кундуз тебетей дегендердин ар биринин кийүүдө мааниси болгондугун көрөбүз.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫНАН КЫСКАЧА

Улуттук тамак "Бешбармак"

          Кыргыздын улуттук тамагы болгон беш бармак көп учурда кой союп казан асып эт бышыруудан башталат. Кыргызды бешбармаксыз элестетүү өтө кыйын.

Эт бышыруу

          Казан асуу-эт салуу дегенди түшүндүрөт. Казанга суу куюлуп алгач кар жилик салынып андан соң алп жиликтер түшөт. Карчыга, төш үстүнө  көмкөрүлүп аягында баш салынат. Айрым аймактарда кар жиликтен мурун башты салышат. Эт салынаар менен туз кошулуп казандын капкагын жабуу керек. Эт көөп казан кайнаганда чий көбүгүн таратпай таза алуу зарыл. Эт бир кайнагандан кийин аны үбөлүк, депкир менен аярлап оодарат. Эттин сорпосун бат-бат сапырып турса даамдуу болот. Өтө эзилте кайнатпоо керек, берекеси жок болуп калат.

Табак тартуу

         Табак тартуунун да өзүнчө мадантияты бар. Жандык сойгондо жамбаш, куймулчак,жото жилик, кашка жилик, каржилик, далы катары менен өзүнчө мааниге ээ болот. Улуулата жамбашты аксакал алса, куймулчак байбичеге таандык. Андан кийинки сакалдуу адамга жото жилик (чүкөлүү жилик), кийинкиге кашка жилик туура келет. Кар жилик жолдош жилик деп саналат. Кабырга да улук деп эсептелет. Чүй, Талас, Ош тарапта баш аксакалына тартылса, Ысык-Көл, Нарын тарапта жаштарга тартылат.
Эт тууроо

         Кыргыз элинен башка улуттан эт тууроону кездештирүүгө болбойт. Этти майда тууроо- карыяларды сыйлоо. Куш тилиндей майда туурап, чык кошуп аралаштырып жегиликтүү кылуу-нарын деп аталат. Нарын кийин беш бармак деген аталышка алмашып кеткен. Элибиздин үрп-адаттарын изилдеп келген журналист агабыз Амантур Акматалиевдин жазгандарына таянсак: Нарынды  кашыксыз беш манжа менен жегендиктен орустар бул эмне тамак дешкенде беш манжасын көрсөтүп “Беш бармак” деп которушкан. Аны орустар шылдың сөзгө айлантышкан. Бара-бара нарын аты өчүп бешбармак деп айтылат. Бул ат 1925-жылдардан кийин пайда болгон” дейт.

Колго суу куюу

       Адатта эт тартылаар алдында колго эркек баланын суу куюусу шарт.

       Суулукту (кол аарчый турган майлык) сол ийинге илип, чылапчынды четинен кармап жылымык суусу бар кумганды оң колго кармап солдон оңду карай суу куюп чыгат. Эт желип, бата тиленип бүткөндөн соң ыкчамдатылган суу оңдон солду көздөй аяк өйдө куюлат. Балага суу куйдуруу салт. Анда конокту сыйлоо адеби жатат. Мындан бала улуулардын батасын, тарбиясын алат.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫНАН КЫСКАЧА

Нооруз жөнүндө сөз кылгандан соң кантип сүмөлөк тууралуу айтпай кетебиз.

Сүмөлөк кайдан чыккан?

          Ар жылы жаңырып турган Нооруз майрамында сүмөлөк жасоо элибиздин тээ илгертен калга жакшы бир адаты экени баарыбызга маалым. Сүмөлөксүз майрамдын да шааниси жок. Мына yшул сүмөлөктүн эмне үчүн сүмөлөк аталып калгандыгы, анын качан жана эмне себептен пайда болгону туурасында карыяларыбыз өзгөчө жакшы билет. Түркүн түрдүү легендаларда окуя мындай болгон экен:

        Өткөн бир заманда көп балалуу жалгыз жесир болот. Ал балдарын эптеп багып жүрүп, бир күнү берерге ашы да калбай калат. Айласын таппай ары барат, бери келет... Балдары курсагым ачты деши ансайын озондоп ыйлашат, алар менен кошулуп өзү да ыйлайт. Анан эч арга калбай калганда, чоң казанды кемегеге асып, ичине таш салып, суу куюп, алдына от жагат. Балдарына "азыр бышат" де сооротуп, уктатат. Жесир аял таң атканча казандын алдындагы отту өчүрбөй карап отурат. Ошентш улам ыйлап, улам сооронгон балдарына "эмне тамак берем?" деп, жаны кейип, Кудайга жалыны отуруп, таңга жуук көзү илинип кетет. Эртең менен ойгонуп, балдарынын ачка отурганын көрөт да "тамак бышты" деп, баягы дымдап жаап койгон казанын ачат. Ача салып, ичиндеги ашты көрүп, көргөн көзүнө ишенбейт. Баягы салган таштар ашка айланып калыптыр.

        Ошентип, баягы жесир аял балдарын ошол керемет тамак менен тойгузган экен. Көрсө, таңга жуук көргөн түшүага аян берет. Анда, балдарыңа бейиштин тамагынан жасап бер дейт. Анткени, бул тамакты жасоо үчүн эч кандай оорчулук жок экен. Болгону анын ичиндеги бардык нерселер бизди курчап турган айланабызда бар. Алар: буудай, жаңгак, мейиз, жер жаңак, күрүч ж.б. Сүмөлөк дал ушул нерселерден жасалат. Анан абдан ток болот. Аны жеген соң нандын да, башканын да кереги жок. Ал эми сүмөлөк деп аталып калышынын себеби, аны таң атканча аралаштырып отуруп, ал коюланган сайын сүмөлөнүп, өрүк кашыкка оролуп калганынан улам чыккан дешет.

Сүмөлөктүн жасалышы:

         Сүмөлөккө 7 азык кошулат: өндүрүлгөн буудай, жаңгак, жер жаңгак, күрүч, мейиз, өрүк как, ун (сызгырылган куйрук майы, кээ жерлерде нават, сары май кошулат).

Сүмөлөк тай казанда жасалат. Бышыруу мөөнөтү 12 саат.

          Биринчи тай казанды сызгырылган куйрук майы менен майлап сүрүп чыгуу керек. Андан соң өнүп чыккан буудайды эт өткөргүчтөн өткөрүп, ага суу куюп, сүзүп алабыз да казанга салабыз. Ошондой эле жаңгак менен жер жаңгакты да абдан майдалап үстүнө кошобуз. Мурда эле ысык сууга көптүрүлүп койгон күрүчтү салып, анан сууга чыланган мейиз, өрүк какты эт өткөргүчтен өткөрүп алуу керек. Ун чайып баарын бирдей өрүк кашык (же жаңгак кашык) менен көөлөй аралаштырып, 12 саатка жакын майда отто боркулдатып кайнатабыз. Сүмөлөк даяр болгондо анын түсү коңур күрөң тартылып, даамы татуу болуп калат. Сүмөлөктүн ар бир компонентин кошкон сайын жана ал бышканга чейин аны жасап жаткан адамдар өз тилектерин айтышат. Бул каалоо-тилектер кийинки Нооруз майрамы келгенге чейин аткарылат деген ишенич да бар.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫНАН КЫСКАЧА

Бул макаланын автору Азамат деген жигит. Ага чоң ыраазычылык билдирип кетем.
Ссылкасы болсо бул.http://www.kyzyl-kiya.com/forum/viewtopic.php?f=12&t=819

Нооруз

          Нооруз - Орто Азия, жакынкы чыгыш элдери илгертеден бери майрамдашып келе жатышкан/жаңы жыл, жаз/ майрамы. Ал күн мене түн теңелген мезгилинде, башкача айтканда жалган куран айынын 21-22 тартып, ошол эле айдын 25 не чейин уланган.

         Байрыкы бабаларыбыздын табияты дайыма өлүп-тирилип туруучу жандуу нерсе катары баалашкан. Күз мезгилинин келиши мененжер жүзүндө жаратылыш өзүнүн мурдагыдай көрөкмдүгүн жогот баштаган. Ал эми кыш мезгилинде жашоосун убактысынча токтоткон.

        Табияттын мындай кыймылсыз мезгили жарган куран айынын 20 сына чейин уланган. Үт мезгили өтүп, амал мезгилинин келиши менен табият кайра тириле баштаган. Демек, "Амал кирди-жан кирди" деген сөз желе ата-бабаларыбыздын өткөндөгү жаратылыштын өзгөчөлүктөрүнө карай болгон көз караштарын аныктап тургандай.

        Жалган курандын 21-22 тартып күн акырындап узарып, түн кыскара баштайт. Жер кыймылга кирип, көктөмбаралына келет. Жаратылыштын мана ушул кыймылга кирүү мезгилин күтүшөкөн ата -бабаларыбыз жыл эсебинин башталышын уулу майрам катары Нооруз-жаңы жыл, жаңы күн деп белгилешкен. Айрым бир маалыматтарга карганда, Нооруз жаңы жылдын биринчи күнү, Фарсы тилинде "Наврус" - бул "нва" - жаңы, "рус" - күн - "Жаңы күн" дегенди билдирет.

         Иран уламыштарынын эсеби боюнча, өткөн мезгилдерде Нооруз күндүн жайкы саратан мезгилине туура келген экен. Кийин артка жылып, баар айына /жалган куран/ калыптанган. Эми ал бүтүн жыл бою ага кызмат кылуучу бир маалда, башкача айтканда, баар жамгырынын алгачкы тамчысы тамгандан тартып, гөлдүр жер бетине ачылганга чейин, бак - дарактар гүлдөгөндөн тартып, мөмөлөр бышканга чейин, жан - жаныбарлар бири - бири менен жакындашып, төлдөгөнгө чейин, өсүмдүктөр өнүп чыгып, сөңгөгү ката баштаганга чейинки мезилди камтыйт.

          Айрым бир маалыматтарда Нооруз Кудай адмды жараткан жети күндүн биринчиси деп берилсе, Күн менен Ай асмандын эки көзү сыяктуу, Нооруз менен Мээрман доордун эки көзү деп белгиленет.

         Ал - Маүмун Али ибн Муса ар - Ризадан нооруз туралуу сураганда ал: "Нооруз" - периштелер сыйлаган күн, анткени, алар ушул күнү жарык дйүнөгө пайда болгон. Аны пайгамбарларда ыйык көрүшкөн. Себеби Күн ушул күнү жаратылган. Сөз жок, ал доордун биринчи күн" - деп айткан экен. /Мурас № 1, 92/

         Абдысамат ибн Алинин айтканына караганда: "Нооруз күнү" Пайгамбар Алейхис - Саламга халба салынган алтын мискейди соога берет. Ошондо Пайгамбар: "Бул эмне?" - деген. "Нооруз", - деп жооп кайтарышкан. Пайгамбар: "Нооруз эмне?", - деп сураган - "Адамдардын улуу айты", - деп жооп беришкен. Ырас, бу ушундай бир күнү Алаа Таала пенде Аскарына тирилттирген деген. "Аскарасы эмне?" - деп сурашакнда Пайгамбар: "Алар көптүгүнө карабай, өлүмдөн коркушуп өз амлекетинен качкан адамдар. Алаа Таала аларга: "Өлгүлө", - деп буйрук кылган. Кийин соң аларды ушул Нооруз күнү тирилттип, рухтарын өздөрүнө кайтарган. Ошол себептен адамдар Нооруз күнү суу сепкенди адатка айландырып алышкан ", - деп айткан экен. /Мурас № 1, 92/

           Ал эми көп жашап, көптү билген калкыбыздын кутман карыларынын "Нооруз" туралуу айткан сөздөрүнө көңүл бурсак, кыргыз элибиздебайрытадан бери эле эски жылды узатып, жаңы жылды тосуу, ага карай ар кандай даярдыктарды көрүү иштери үзгүлтүксүз өтөкрүлүп келгени тууралуу кабарлайт. Алардын берген маалыматтарына караганда, жаңы жылды тосуп, аны өз деңгээлинде өткөрүү иш - аракеттерин "Жыл ажыратыш" деп коюшкан. Анда "Эски жыл ажырада, жаты жыл жалгады" деп айтылат. Бул күнү кыргыздар арча, чекендини күйгүзүп, үй ичин жана мал короо - жайын "Алас, алас! Ар балээден калас! Эски жыл кетте, жаңы жыл келд", "Жер жарлып, чөп чык, желин айрылып, сүт чык" деп аласташкан. Ошондой эле адамдар бири бирине жаңы жылдык жакшы каалоолорун билдиришкен, сый белектерин тартуулашкан.

          Нооруз майрамына ар бир үй - бүлө өз алдынча даярдык көрүшкөн. Майрамдын алдында адамдар таза жуунуп, таза кийимдерин кийиншкен. Үй ичи, короо - жай, көчө тартипке салынып, тазаланган. Кир кийимдер жуулуп, бүтө элек иштер жаңы жылгы калтырылбай бүткөрүлгөн.

          Нооруз майрамы күнү ичинде таарынычы бар адамдар кол кармашып, чын дилден бирин - бири кечиришип, жарашышкан. Баардык араздашуу эски жыл мене кетти деп эсептешкен жана андан кийин ал тууралуу эч бир көңүлгө алып козгошкон эмес. Аөыл арасында майрамдык шаң өкүм сүрүп, ар түрдүү улуттук оюндар ойнолуп, эл ыраакатка батышкан. Ошону менен бирге, ар бир үйдө Нооруз дасторконунун жети түрдүү даамдан турган тамактарынын берекеси өкүм сүргөн.

          Нооруз дасторкону ар бир үй-бүлдө өзүнүн мүмкүнчүлүгүнө жана улуттук өзгөчөлүктөрүнө жараша болот. Мисалы, Орто Азиянын жана Жакынкы чыгыш өлкөлөрүнүн көпчүлүгүндө Нооруз дасторконуна коблган даамдар араб жазуусундагы "Сын" / "С" / тамгасы менен башталган жети түрлүү нерседен турат экен. Дасторкондун ортосунда тал, зайтун, биалма, анар, тыт өңдүү дарактарынын калемчесинен жети даана коюлат. Бир идишке суу, экинчи бир идишке кайсы бир дарактын жалбырагы калкып турушу лазым болгон. Мындан тышкары, дасторконго атайы бышырылган чоң нан, айран, сүт, быштак, жумуртка, канаттуулардын эти, кургатылган мөмөлөр, жаңгак, бадам, мисте, балык ж. б. Коюлган. /Мурас, № 1, 92/

           Кыргыздар жыл ажыратыш күнүнө карай арпа, буудай, жүгөрү, ж. б. өндүрүшүп, аны сокуга түктөшүп, акталган данынан чоң көжө жасашкан, ал - табияттын өлбөстүгүн айкындоочу, дүйнөнүн, жашоо - турмуштун гүлдөп өнүгүшүнүн даамы катары бааланган.

            Сүмөлөк /Чоң көжө, жыл ажыратыш көжө/ өстүрүлгөн өсүмдүктөрдүн /майсанын/ белгилүү бөлүгүн Орто азия жана жакынкы чыгыш элдери "көк байлоо" деп аташат. Сүмөлөк жасаган аялдар келген меймандарга, жаштарга аз - аздан "көк байлоодон" тартуулашат. Көк алгандар өз энчисинен башкаларга дагы бөлүшкөн. Мунун өзү адамдарга узун өмүр, жаштык жана бакыт каалоо дегендикке жаткан.

           Илгери Нооруз /Жыл ажыратыш/ майрамына арналып жасалган чоң көжө даяр болгондо айыл адамдары атайы үймө - үй кыдырып ичишкен жана ал үйгө таза дилинен жакшы каалоолорун айтышкан. Жаштар алты бакан курушуп, ар түрдүү оюндарды ойноо менен кумарларын жазышкан.

          Айрым бир уламыштарга караганда, Хисравдын атасы Хармозд арпа өскөн эгин талаасынын жанынан өтүп бара жатып, арпага кое берилген суу эгин талаасынан өтүп, жолог чейин агып жатканын байкайт. Ошондо: "Арпа - аманчылык даны, анын чөбү жакша чөп. Арпаны аралап өткөн, же болбосо андан чыккан суу чарчоону басып, ашказан ооруларын айыктырат. Бул суудан ким ичсе, жаңы жылдын арпа бышыгына чейин ар кандай оорулардан сакталган болот", - деп айткан экен. Ал эми Мухаммед Алейхис-Салам: "Арпа уну таңсык даам. Денеңизден кубат кеткен убакта арпа нанын көбүрөөк жеш керек", - деп айткан экен.

           Демек, арпа унунун нанын жана көк чөбүнөн даярдалган даамдуу тамакты элибиз байыртадан бери кадырлап келе жатышы бекер жерден болбосо керек.

           Ирандыктар да, Турандыктар да арпа эгүүнү жакшы билишет. Арап - Сүмөлөк бышырыш үчүн алгачкы көк чөп деп аталат. Жакынкы чыгыш жана Орто Азия элдери Нооруз жуманын кайсы күнү келсе, жылдын кандай болушу тууралуу атайы түзүлгөн жылнаамалар аркылу билип келишкен. Мисалы, 14 - 15 кылымдарда Түркстанда /бытышында/ түзүлгөн жылнаамадан төмөндөгүдөй мааламаттар берилген.

1. Нооруз жекшемби күнү келсе
        Ал Күнгө таандык. Жылнаама боюнча бул жыл арзанчылык болбогону менен токчулукка карк болор. Ушак, жаманчылык аз болор. Гозо пайдасы көп болор. Тоодогу пализге /тамарка, чарбактагы эгин/ береке толор, гозо жылы башында жакшы болуп, аягында кымбаттап, арийне базарда тез өтөр. Өлүм - жетим болбостур.

2. Нооруз дүйшөмбү күнү келсе
        Ал Айга таандык экен. Бул жылы арзанчылак болбос, дан көп болор. Жамгыр жаайт, падышычалыктан кудурети кетип, пахта көп болор. Пализдерге табигый кырсык тиер. Күнжүт менен тарру мол, буудай аз болор. Кар, жамгыр жыл башында болбостур. Көк эгин жакшы чыгар. Зарыл жер - жемиштерге ачарчылык келер. Жыл аягында кар жаап, бирок тез эрип кетер. Базарчынын жолу тозулбай, алуучулар көп болгондуктан базар тез өтөр.

3. Нооруз шейшемби күнү келсе
         Ал күн Марска таандык экен. Бул жылы арзанчылык болбостур, аштык мол болор. Бирок кан төгүлүп, элден ырайымдуулук качса керек. Пенде кожоюнунан, кыз энесинен, уул атасынан, аял эринен ажырашат. Жаман, тар пейил аралайт. Падыша шейит кетер. Бул жылы эрте айдаган эгин жакшы. Чакан-чакан пализге айдалган жашылчалап аз болор. Кар аз жаашы этимал. Жыл аягында көп сел болуп, адам баласы чыгым тартар.

4. Нооруз шаршемби күнү келсе
        Ал күн Меркурийге таандык экен. Ал жыл каатчылык болор. Ачкачылыктан кан төгүлүшү ыктымалдыр. Ушак-айың, көрө албастык көп болор. Бирок тез өтүп кетер. Ал жылы жашылча көп, жыл аяктаганда буудай, арпа кымбаттай баштаар. Жылан, чаян көп болоор. Нокот менен тартууга береке дөөлөт берсин.

5. Нооруз бейшемби күнү келсе
         Ал күн Юпитерге таандык. Бул жыл жемиш мол болчудай. Ай, күн тутулат. Оору көп болуп, бирок акыры жакшылык менен аяктаар. Бул жылы мол тамак камдоо абзел.

6. Нооруз жума күнү келсе
        Ал күн Венерага (Зуура) таандык. Бул жылы падышалар дын абалы кыйындаса керек. Балдар тапан чыгып, эр азамат аталар. Жамгыр көп жаап, катуу суук болор. Ал жылы арзанчылык, жер-жемиш дүйнөдө мол, бакырлар арсында буудай, тааргууга арзанчылык келер. Эгин кеч бышып, мөмөлөр көп, өлүм-житим аз болор. Базарчынын жолу оңолбос.

7. Нооруз ишемби күнү келсе
         Ал күн Сатурнга таандык экен. Ал жылы ушак сөз менен шек саноо көп болор. Жаз айларында шамал көп согуп, дегеле кан көп агат. Залимдер, наадандар жана уурулар дөөлөт башына келиши ыктымал. Жер-жемиш мол болгону менен жыл аягында каатчылык каптаар. /Мурас, № 1,92/[/img]

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫНАН КЫСКАЧА

Тушоо кесүү тойу

         Бала бир жашка чыкканда тушоо тою берилет. Ага үй ээси тууган-уруктарын, жоро-жолдошторун чакырып той баштайт, анын негизги максаты жаңы баскан баласынын жолу шыр болсун, турмушта тоскоолдуктар аз болсун деген эле ниет. Баланын бутун ала жип менен кайчылаштырып байлап туруп ата-энеси кармап турат. Жип ак менен кара жүндөн чыйралып жазалышы керек. Тойдо жаш балдарды чуркатып биринчи келген бала жаңы бычак менен баланын бутундагы ала жипти кескен да биринчи келген бала менен экинчи келген бала, кичине баланы жетелеп жолун шыр болсун тай, тай, тай деп басышкан. Озуп келген балдарга соз жок ар кандай белек-бечкектерди беришкен. Андан соң чоңдор чуркашкан.

     Той аягында аксакалдар балага бата берип той жыйынтыкталган.

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫНАН КЫСКАЧА

Бир иш-чара өткөрүү үчүн элибиздин каада-салтын издеп калдык Интернеттен толук текстүү так маалыматтарды таба албадым. Андан улам мурда көнүп калган китеп, журналдардан издеп аны кайра электрондук текстке айландырып көп убактымды кетирдим. Ошондон улам мындай ой келди, чогулткан маалыматтарды бул жерге киргизип койууну туура көрдүм. Мүмкүн кыргыздын каада-салтын издеген дагы бир адамга кереги тийээр деген ойдомун.

Баланы бешикке бөлөө каадасы.

         Баланы бешикке салуу ырымы кыргыздарда кадимки чоң той менен коштолот. Ымыркайдын киндиги түшүп, төрөлгөнүнө жети күн болгондон баштап бешикке салынат. Бешик наристени бакканга, таза кармаганга, уктатканга бир топ ыңгайлуу. Салт боюнча бешикти төрөлгөн наристенин таенеси алып келет. Ал эми наристенин бешикке салынган күнүн бешик тою дешет. Илгертен эле бешик тою берилүүчү күнү нан бышырылып, мал союлуп, айыл-апа, куда-сөөк, тууган-уруктар, тааныштар чыкырылган. Жентек делип сары май омурулуп, досторконго жер-жемиштер, боорсоктор, таттуулар төгүлгөн. Кур кол келбей белек- бечкектерин ала келишкен коноктор наристени алкашып, бешигине боорсок, таттуу, мөмө-чөмөлөрдү чачышкан. Ошол салт бүгүнкү күнгө чейин сакталып келет. Баланы бешикке көптү көрүп, көп жашаган, көп төрөгөн, дөөлөттүү байбичеге салдырышат. Эгер ымыркай кыз болсо - бешикке кайчы, сөйкө, шуру, эркек болсо - чүкө, камчы салынат. Оң-сол чүкөлөрдү бешикке салып, аны баш жагынан көтөрүп "бар бол", "оң бол" деп эңкейткенде чүкөлөр күлтүккө түшүп кетет. Баланы бөлөөрдүн алдында алгач бешикке ар кандай оорулар, жин-шайтандар жашынып калбасын деп арча менен бешиктин ичи-сыртын аласташат. Анан: "Шайтандар кач, кач, кач, ээси келди!"-деп алып барып жаткырышып, "Бешик апа, бек карма! Умай эне, уйку бер!" деп таңат. Бөлөп жаткан учурда ыйлаак болбосун деп оозуна боорсок тиштеп алат. Жуурканы, куржуну, кабы, баштыгы болуп жети нерсени бешикке жаап, төрөгөн энесине карматат. Ал көтөрүп алып төрдөн эшикке, эшиктен төрдү көздөй жүгүнөт. Байбичелер алкап, баталарын беришет. Анан байбичелердин эң улуусу бешикти минип алып, камчылана теминет. "Ой, кайда жөнөдүң? Кайда барасың?"-деп сураганда: "Мекеге баратам",-деп жооп берет.

Мына ушул бешикке салуу ырымы делет.

Алдей ыры
      Наристе бешикке салынгандан баштап бешик ырлары ырдалат. Аны ар бир эне баласын уктатаарда бешикти терметип жатып ырдайт. Мындай ырлар мээримдин, сүйүүнүн мисалы.

Алдей бөбөк ыйлаба,
Энекеңди кыйнаба.
Жапкан нандын ортосу,
Жүрөгүмдүн толтосу.
Элди жоодон коргогон,
Баатыр болор бекенсиң.
Эл таалайын ырдаган,
Акын болор бекенсиң.
Алдей-алдей ак бөбөк,
Ак бешикке жат бөбөк.
Айланайын көзүңдөн,
Атасына нак балам.
Айланайын чырагым,
Колго бүткөн курагым.
Жакадагы кундузум,
Асмандагы жылдызым.

Бешикке байланыштуу ырым-жырымдар

• Баланы бешикке бөлөгөндөн кийин тынч уктасын деп бешиктин үстүнө тогуз уйкучу адамдын кийимин жаап коюшат.
• Бөбөктү бешикке бөлөп жаткан учурда үйгө кирип келген адам баланын бутун таңып бүтмөйүнчө чыкпай туруш керек. Болбосо уйкусун кошо алып кетет деп коюшат.
• Бешикти куру терметсе балалуу болбой калат деген ишеним бар.
• Бешикти бут менен тээп жылдырганга, үстүнөн аттап өткөнгө болбойт. Ошондон улам баланы бөлөөрдө бөбөктүн өзүн да бешиктин үстүнөн алып беришпейт.
• Бешикти бир убакта эки адам эки башынан көтөрбөйт. Бул сөөк койгондо табытты эки башынан көтөрүп барганга окшоштурулуп, суук көрүнгөндөн улам пайда болсо керек.
• Бешикти экөөлөп терметкенге да уруксат берилбейт.
• Бала бөлөнгөн бешикти сыртка алып чыга турган болсо, биринчи аяк жагын чыгарат.
• Бешик сатып алып жатып соодалашпай, сураган акчасын берип алыш керек.

Kyrgyz State Academy of Law. Research Library

ABOUT KYRGYZSTAN

Cамые красивые библиотеки мира

       У каждого из нас есть такое заветное место, где мы чувствуем себя как в волшебной стране, как будто попали в сказку. Есть среди нас люди, для которых нет ничего более вдохновляющего, чем старая красивая библиотека.
http://lib.kture.kharkov.ua/ua/elexh39/1.php

 Некоторые ситуации из нашей жизни, почти анекдоты:

Некоторые выражения из «сокровищницы» НБ КГЮА.

• Можно у Вас сняться? (т.е. снять верхнюю одежду)

•   А Курманов есть? (Курманов К.Ш.- автор учебника Уголовное право КР Ч.Общ. и Особ)

•  Карпенков поступил? (автор учебника Концепция современного естествознания)

•  Осмонова сдали? (Осмонов О.Дж. – автор учебника История кыргызов и Кыргызстана)

•  А Страшуна можете еще заказать? (Страшун Б.А.- отв.ред учебника Конституционное (государственное) право зарубежных стран)

 Но иногда комичные ситуации происходят и по вине самих библиотекарей

Студент сдает книги на абонементе и при этом еще заказывает литературу. Библиотекарь ему говорит:

- Вы когда придете, книги получать, скажите, что я Вас достала, - при этом показывая на читательский формуляр.
Приходит студент за книгами, подает читательский билет и говорит:
- Эже, Вы меня уже достали.
Аванесяна можно взять домой?
- Аванесян весь на парах (Аванесян Ж.Г. – автор учебника Английский язык для юристов)

Библиотека в Канзас-Сити

Фасад зданий библиотек в Кардиффе и Канзас-Сити выполнен в виде огромной книжной полки, создавая ощущение пребывания в стране великанов.

http://metrkv.ru/articles/index.xml?&articles_id=94850